خود مراقبتی در فتق اینگویئنال (کشاله ران )

تعریف : فتق به معنی بیرون زدگی احشائ داخل شکم از جدار شکم است که به واسطه نقص در دیواره شکم به دلایل مختلف بوجود می آید. فتق ممکن است مادر زادی ، اکتسابی یا ترومایی در اثر ضربه ایجاد شود. فتق به سه نوع داخلی ،خارجی و داخل جداری تقسیم می شود. اغلب فتق ها در کشاله ران (اینگوئینال ) ایجاد می شود. زمانی که فتق قابلیت جا انداختن را داشته باشد هرنی برگشت پذیر نامیده میشود.به طور کلی کلیه فتق ها باید ترمیم ( جراحی) شوند .فتق کشاله ران در مردان 20 برابر زنان است .در افرادی که سرفه های مزمن دارند و چاق هستند و دچار یبوست هستند و در زمان دفع زور می زنند بیشتر بو جود می آید .هر گونه عاملی که فشار داخل شکم را  افزایش دهد موجب فتق می شود  بخصوص در افرا دی که دچار ضعف عضلانی هستند .

عوارض جراحی :

شایعترین عارضه درد می باشد که گاهی تا مدتی باقی می ماند و آزار دهنده است که  کاهش آن با مصرف مسکن ها و پوشیدن شورت های محکم در آقایان که بیضه ها را بالا ببرد کمک کننده است .خونریزی و تورم ممکن است از عوارض دیر رس جراحی باشد که عمدتا نیاز به کار خاصی ندارد و با کمپرس گرم منطقه و مصرف مسکن بر طرف می شود .نکته مهم این است که بیمار نباید بلا فاصله بعد از جراحی انجام فعالیت های سنگین را شروع کند چرا که این امر احتمال عود فتق را افزایش می دهد .عفونتهای زخم مانند هر زخم دیگری ممکن است اتفاق بیافتد و پانسمان استریل باید انجام شود .

آموزش فعالیت های مجاز و غیر مجاز به بیمار

-1به محض اجازه پزشک و طبق دستور ایشان پس از عمل با کمک از تخت خارج گردید و قدم بزنید.

-2پس از هوشیاری کامل بعد از عمل فعالیت های خود را کم کم و برحسب تحمل افزایش دهید و پیاده روی کنید.

 -3از انجام فعالیت های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین، سرفه بدون حمایت ناحیه عمل  و زور زدن  در زمان اجابت مزاج ، اجتناب کنید (.مدت زمان  6-4 هفته بعد عمل )در عمل لاپاراسکوپی این زمان نصف می شود سه روز بعد از عمل می توانید دوش بگیرید.

-4پس از ترخیص در صورت نداشتن درد ممانعتی در فعالیت جنسی وجود ندارد.

-5در صورت ترخیص با درن در صورت نیاز ، پانسمان را به صورت استریل تعویض کنید و طبق آموزش داده شده توسط پزشک و پرستار مربوطه ، درن را خالی کنید.

-6در صورت درد ، از ضد دردهای تجویزی استفاده کنید.

-7در مردان به منظور کاهش ناراحتی بیضه ها، می توان با بالا نگهداشتن بیضه ها با استفاده از وسایل حفاظتی این مشکل را حل نمایید.

رژیم غذایی مجاز و غیر مجاز

 بعد از شروع حرکات دودی روده و دفع گاز از مقعد، طبق نظر پزشک ابتدا مایعات روشن  وصاف مثل چای کمــرنگ، آب کمپــوت و آب میوه و سپس مایعــات کامل (سوپ)شروع می شود و بعد به مرور رژیم نرم و به تدریج رژیم معمولی جایگزین می شود. بعد از شروع مایعات جهت کمک به شروع حرکات روده ها مرتباً در بخش یا منزل قدم بزنید.

 در روز های اول جراحی، مایعات فراوان  2تا3 لیتربخورید تا مطمئن شوید شکم تان کار می کند و در صورت اجازه پزشک معالج از رژیم پر چرب حاوی کره استفاده نمایید . سعی کنید از مسکن های تزریقی مخدر به علت تاثیری که بر روی حرکات روده ها داشته و آن را کند می کند کمتر استفاده نکنید .

در روزهای اول بعد از عمل، از مصرف مواد غذایی نفاخ (آب میوه های خام و مصنوعی، ذرت، کلم، لوبیا، نخود، تربچه، خیار، نوشابه های گاز دار) خودداری کنید.

با استفاده از رژیم غذایی پر فیبر (سبزیجات و میوه جات)و یا ملین مانند روغن زیتون (روزانه سه قاشق )طبق تجویز پزشک، سعی کنید از ایجاد یبوست پیشگیری نمائید.  

رژیم غذایی باید حاوی مقدار کافی پروتئین (گوشت کم چرب، تخم مرغ، لبنیات و)... و مواد سرشار از ویتامین ث مثل مرکبات، آب آناناس و پرتقال باشد.بهتر است وعده های غذایی مختصر و مکرر داشته باشید.

  از نوشیدن مشروبات الکلی و کشیدن سیگار حتی الامکان خودداری کنید

آموزش های خود مراقبتی علایم هشداردهنده بیماری و پیگیری و مراجعه مجدد:

داروهای تجویز شده توسط پزشک را در منزل طبق ساعت های دستور داده شده بطور دقیق مصرف نمائید .

 در خانه زیاد در بسترقرارنگیرید و بیشترراه بروید.پانسمان ناحیه عمل رامطابق آموزش پرستاران تعویض کنید.

 ده روز بعد از عمل جراحی برای کشیدن بخیه های ناحیه عمل به بیمارستان یا پزشک معالج خود مراجعه نمائید.

در صورت مشاهده هرگونه تغییر در محل عمل جراحی مانند قرمزی،تورم و التهاب فورا به پزشک معالج خود مراجعه نمایید.

 علایم هشدار دهنده ،این علایم را به پزشک خود اطلاع دهید:

عفونت زخم (خروج ترشحات چرکی از زخم ) تب، درد، قرمزی، ترشح از ناحیه زخم ،حساس شدن محل عمل ، گرمی، ورم اطراف برش جراحی، بروزترشحات و برخاستن بوی بد از محل عمل ، نفخ شکمی،تهوع و استفراغ ،جدا شدن لبه های زخم از یکدیگر ،هرگونه درد غیر عادی در محل عمل و یا درد شکم

عود فتق:  وجود تورم سفت، دردناک، و برگشت ناپذیر در ناحیه کشاله ران

منبع : جراحی داخلی برونر سو دارث ویراست سیزدهم  انتشارات جامعه نگر و سالمی

 زیر نظر دکتر انور الیاسی متخصص جراحی عمومی -واحد آموزش سلامت مرکز آموزشی در مانی کوثر